Pasivizacija

Pojam pasivizacija ili pasiviziranje odnosi se na materijale koji postaju "pasivni", tj. na kojima se mnogo manje ili nikako ne stvara korozija kada su izloženi utjecajima iz okruženja ili tokom upotrebe. Pasivizacija uključuje stvaranje određenog vanjskog sloja zaštitnog materijala koji se ponaša kao mikrozaštita. Takvi zaštitni slojevi nastaju putem hemijskih reakcija sa osnovnim materijalom ili kao spontana sloj oksida djelovanjem zraka. Kao primijenjena tehnika, pasivizacija koristi upotrebu lakih zaštitnih materijala kao što su metalni oksidi, kako bi se stvorila zaštita od korozije. Pasivizacija se dešava samo pod određenim okolnostima i uslovima okruženja a koristi se naprimjer u mikroelektronici za poboljšanje osobina silicija.^[1] Tehnikama pasivizacije pojačava se i čuva metalni izgled predmeta. U elektrohemijskim tretmanima vode, pasivizacijom se smanjuje efektivnost tretmana tako što se povećava otpor ciklusa, te se moraju primijeniti aktivne mjere kojima se ti efekti poništavaju, poput reverzibilnosti polariteta. Mnogi vlasnički sistemi pasivizacije, kojima se zaobilazi elektrodna pasivizacija, danas se u svijetu mnogo proučavaju i razvijaju.

Kada se izlože zraku, mnogi metali prirodno grade vrlo čvrstu, relativno inertnu površinu koja što je tamnjenje kod srebra. U slučaju drugih metala kao što je željezo, stvara se porozni grubi sloj zaštite koji se vrlo lahko ljušti i izlaže ostatak metala daljnjem korodiranju. Sloj korozije može usporavati brzinu korozije na različite načine, u zavisnosti od vrste osnovnog materijala i njegovog okruženja, a poznato je da na sobnoj temperaturi u prisustvu zraka metali poput aluminija, hroma, cinka, titanija kao i polumetali poput silicija imaju takvu vrstu pasivizacije svoje površine. Inertni površinski sloj, kojeg nazivaju i prirodni sloj oksida, obično je u obliku oksida ili nitrida, a debljine je uglavnom kao monosloj (1-3 Å) kod plemenitih metala poput platine, dok je kod silicija oko 15 Å a kod aluminija oko 50 Å (nakon nekoliko godina stajanja na zraku).^[2][3]

1. ^ IUPAC Goldbook
2. ^ Semiconductor Glossary Arhivirano 6. 8. 2020. na Wayback Machine, na www.semi1source.com, pristupljeno 14. januara 2018.
3. ^ Fehlner, Francis P (1986). Low-Temperature Oxidation:The Role of Vitreous Oxides. New York: A Wiley-Interscience Publication, John Wiley & Sons. ISBN 0471-87448-5.